Wijn is zonder enige twijfel één van de lekkerste drankjes die er bestaan. Niet voor niets zijn er dan ook tal van enthousiastelingen die van wijn echt hun hobby hebben gemaakt. Zelfs voor wie zo ver niet wilt gaan is het vast een aanlokkelijk idee om wijnproeverij te leren. Niet alleen leer je op die manier om zelf wijn te selecteren maar bovendien krijg je meer inzicht in het hele proces en de smaakbeleving van wijn. Wijnproeverij is dan ook kortweg iets dat een lekker drankje nog beter kan maken, is iets dat je in staat stelt om echte koopjes te vinden en een eigen smaak te ontwikkelen. Maar hoe werkt dat dan?
De klassieke regels
De regels van de wijnproeverij werden eigenlijk ontwikkeld aan het einde van de 17de eeuw door Talleyrand die een diplomaat van Napoleon was. De man was een fervente wijnliefhebber en zocht naar een manier om de wijn in de beste omstandigheden te degusteren.
Vandaag de dag volgen we eigenlijk nog altijd hetzelfde principe als Talleyrand toen heeft ontwikkeld. Toegegeven: er zijn heel wat mensen die van wijnproeverij echt een show hebben gemaakt maar op zich is het heus niet zo’n ingewikkeld proces. Door de stappen van Talleyrand te volgen kan je gaandeweg subtielere smaken ontdekken en een genuanceerder oordeel vellen. Een oordeel dat dan weer ruimte laat voor een discussie over wijn en je in staat stelt de lekkerste wijn, bijvoorbeeld Spaanse wijn, te ontdekken.
De voorwaarden
Wijnproeverij volgt eigenlijk drie eenvoudige stappen die stuk voor stuk met een ander zintuig te maken hebben. In de eerste plaats proef je met de ogen, vervolgens met je neus en ten slotte met je mond. Het is de bedoeling om tijdens elke fase goed te beschrijven en ervaren wat je waarneemt. Voor we daar wat dieper op in gaan is het wel belangrijk om enkele randomstandigheden perfect op orde te brengen. Deze zijn de volgende:
- De omgeving:
De omgeving dient rustig te zijn en niet te veel afleiding te bieden. Er moet voor een geslaagde wijnproeverij voldoende verlichting zijn en bij voorkeur een witte achtergrond.
- De wijnproever:
Om aan wijnproeverij te doen is het belangrijk om fris en monter te zijn. Daarmee bedoelen we vooral dat wijnproevers die vermoeid zijn geen goede concentratie hebben en veel missen.
- De glazen
Diverse types wijn vereisen diverse types glazen. Het is dan ook van belang dat je voor de wijnproeverij de juiste glazen in huis hebt. Een degustatieglas heeft als hoofdtaak de aroma’s te bewaren.
Het wijnproeven zelf
Als je klaar bent om wijn te proeven dan doe je het volgende: hou het glas tegen het licht en neem de kleur van de wijn volledig in je op. Laat het glas daarbij rustig over en weer walsen zodat de geuren duidelijk naar boven komen. Om die ten volle op te nemen steek je je neus met trillende neusvleugels over de rand van het glas. Hierna zet je het glas neer om de indrukken te bespreken en het is pas nu dat de wijn geproefd wordt. Rol de wijn van links naar rechts en van voor naar achter in de mond.
Kleur en geur van de wijn
We zeiden het al bij de wijnproeverij van bijvoorbeeld Spaanse wijn: de kleur en de geur van het drankje is van ontzettend groot belang. Maar wat moet je dan exact bekijken? We leggen het even voor je uit.
Het oog
Het eerste wat je doet is dus de kleur van de wijn in kwestie observeren. De kleur kan je heel wat vertellen over de leeftijd van de wijn: zo is rode wijn een wijn die bruiner wordt bij het ouder worden. Witte wijn zal dan weer geler worden met de leeftijd. Je dient hier wel te letten op een bepaald breekpunt. Als wijn te oud begint te worden zal de kleur ook weer afnemen. Om die leeftijd in te schatten kan je overigens ook de rand van het glas bekijken: is deze waterachtig? Dan heb je te maken met een jonge wijn.
Een tweede aspect is de helderheid van de wijn. Maak hier niet de vergissing te denken dat wijn altijd helder moet zijn. Ongefilterde wijn die meer troebel is zal in theorie ook alle natuurlijke stoffen nog bevatten. Iets dat een interessante smaakbeleving kan opleveren.
De neus
Zoals we al zeiden: bij wijnproeverij laat je het glas walsen om de geuren vrij te laten komen. Om deze ten volle op te nemen dien je eigenlijk de lekkere wijn, eventueel Spaanse wijn, in twee stappen te ruiken: één keer voor het walsen en natuurlijk ook één keer erna. Maar wat kan je dan afleiden uit de geur van de wijn?
In de eerste plaats ruik je gelijk of een wijn slecht is of niet. De typische geur van kurk of de zure geur van azijn zijn daarbij echte weggevers en is dan ook wijn die je beter weigert. Daarnaast kan je ook nu weer een indruk van de leeftijd krijgen. Frisse en fruitige wijnen zijn meestal jonger, oudere wijnen vertonen een zwaarder aroma zoals eik. Er bestaan tal van gedetailleerde onderverdelingen en klassen om de geur van wijn te benoemen maar uiteindelijk komt het neer op: maak een associatie met het eerste wat in je opkomt als je met je neus in het glas hangt.
Wat zijn tannines?
Het is een term die iedere wijnliefhebber al eens heeft gehoord: tannines. Ook bij wijnproeverij spelen deze mysterieuze tannines een grote rol. Dat brengt on natuurlijk tot de vraag wat dat eigenlijk is? Je merkt daarbij snel op dat op heel wat flessen Spaanse wijn van de rode soort aangegeven staat of er al dan niet tannines aanwezig zijn.
Tannines zijn eigenlijk complexe molecules die voorkomen in zowel witte als rode wijn. Deze zijn afkomstig uit de houten vaten waarin wijn gerijpt wordt of van de druivenschillen. De tannine heeft daarbij een heel aantal functies: het zorgt ervoor dat de wijn langer houdbaar blijft en zorgt voor een geleidelijke rijping van de wijn. Door de tannines kunnen de geur en de smaak zich op een juist tempo ontwikkelen. Interessant daarbij is dat het de wijnboer zelf is die mag beslissen hoe veel tannines er in een wijn komen. Hoe meer tannines hoe meer je ook tijdens de wijnproeverij de afdronk voelt.
Tannines komen vaker voor in rode wijn dan in witte wijn en hebben een zeer specifieke smaak die volgens sommigen karakter toevoegt en volgens anderen dan weer niet te drinken is. Als regel kan je aannemen dat enkel kwaliteitswijnen, zoals Spaanse wijn, voldoende karakter hebben om de smaak van tannines een complement te maken.
Decanteren: zuurstof geven aan de wijn
Wijnboeren doen er alles aan om zuurstof weg te houden van de wijn. Logisch ook: door het contact met zuurstof kan wijn oxideren en een duidelijke slechte smaak teweeg brengen. Het is gewoon echt niet lekker. Desondanks bestaat er ook een proces genaamd decanteren tijdens een wijnproeverij waarbij men net bewust heerlijke Spaanse wijn in contact brengt met zuurstof.
Waarom worden sommige wijnen gedecanteerd?
Wijn decanteren komt eigenlijk neer op het in contact brengen met zuurstof. Meestal wordt dat in een karaf gedaan. Dit is een proces dat bij een wijnproeverij aan te raden valt voor looizuurrijke wijnen. Dit komt omdat enkel deze wijnen, in principe rode wijnen, het contact met de zuurstof aankunnen. Waar andere wijnen zullen oxideren en bederven brengt de zuurstof bij dit type het boeket van de wijn volledig tot ontplooiing. Nog een bijkomend voordeel van het decanteren van wijn is het feit dat je de heerlijke wijn scheidt van het mogelijke bezinksel. In die optiek is dit bij een wijnproeverij een uitstekende tactiek om de scherpe randen van jonge, rode wijnen eraf te halen.
De invloed van hout
Het lijkt je misschien vreemd dat we in de technologische maatschappij van vandaag nog altijd dezelfde techniek gebruiken om wijn te laten rusten en rijpen na gisting: het eikenhouten vat. De waarheid is ook dat we nog altijd geen betere manier hebben gevonden dan het eikenhouten vat. Dit komt omdat eikenhout zuurstofuitwisseling in zeer beperkte mate toelaat en ook waterdicht is. Een unieke combinatie.
Daarbij geeft het hout ook houttannines af die een grote invloed hebben op de smaak en de structuur van de wijn. Dit is dan ook een typische smaak die je bij een wijnproeverij zeker op zult merken. De aromatische stoffen van het eikenhouten vat kunnen nog verder gaan. Zo kan er een romigheid ontstaan die aan vanille doet denken of kan jouw Spaanse wijn ook geroosterd of gekarameliseerd smaken. Deze smaak komt dan weer voort uit het branden van het vat. Het mag dan ook duidelijk zijn dat de invloed van hout op de smaak zeer groot is. Niet toevallig is het exacte hout dan ook een bron van hevige discussie tussen liefhebbers van de wijn.
Spaanse wijn: Roble, Crianza en Reserva
Spanje is naast een echte toeristische trekpleister ook één van de grootste wijnproducerende landen ter wereld. Sterker zelfs: het grootste wijngebied ter wereld kan je in Spanje terugvinden. Spaanse wijn neemt dan ook een belangrijke, en steeds belangrijkere, rol in binnen de wereld van de wijnproeverij. Daarbij is het natuurlijk ook wel zo handig om even stil te staan bij enkele types Spaanse wijn en hoe deze zich qua wijnproeverij verhouden tot elkaar.
Roble
Roble betekent in het Spaans eikenhout en is een type Spaanse wijn die 6 maanden op eikenhouten vaten heeft gerijpt. Roble is dan ook een relatief jonge wijn maar wel eentje wiens smaak in grote mate beïnvloed is door het rijpen op eikenhouten vaten. Zo mag je er zeker van zijn dat deze korte houtrijping tal van kruidige aroma’s heeft toegevoegd aan de smaak die de Roble een krachtig en kruidig karakter geven met enkele pittige tannines.
Crianza
Een Crianza is een Spaanse wijn die minstens 24 maanden op hout en fles gerijpt heeft. Van die 24 maanden zijn er minstens 6 maanden doorgebracht op eikenhouten vaten. Let hier wel bij op dat witte wijnen en rosé wijnen minstens 18 maanden geouderd zijn en geen 24! Opvallend hierbij is wel dat de Crianza rijpt in vaten die eerder gebruikt zijn en daarom een mildere smaak zal afgeven. Dit is dan ook iets dat je bij een wijnproeverij duidelijk zult smaken. De kruidige aroma’s en tannines van het hout zullen te proeven zijn maar niet zwaar doorkomen.
Reserva
Reserva is een Spaanse wijn die tenminste 36 maanden gerijpt heeft. Deze rode wijnen moeten daarbij minstens 12 maanden op eikenhouten vaten gerijpt hebben om het label Reserva te verdienen. Bij witte wijnen is het zo dat ze op hun derde jaar op de markt mogen komen en minstens 6 maand op eikenhouten vaten moeten rijpen. De reserva is dan ook een Spaanse wijn van een hoge kwaliteit die bij een wijnproeverij duidelijk de invloed van de eikenhouten vaten zal vertonen. Het volledige aroma van vanille, kruiden, karamel en tannines kan hier doorkomen.
De smaak en de afkomst
Een groot deel van de smaak van Spaanse wijn bij een wijnproeverij zal afhangen van de regio waar de wijn gemaakt is. Er zijn in Spanje diverse wijnproducerende regio’s die stuk voor stuk hun eigen karakter en smaak hebben.
La Rioja
La Rioja is de bekendste Spaanse wijn en misschien ook wel de lekkerste. Een Rioja heeft in de regel een zeer uitgesproken smaak en er wordt dan ook gewerkt met zeer pittige druivensoorten. De Rioja staat ook bekend om het lange rijpingsproces dus verwacht hier zware aroma’s die goed doorsmaken.
Ribera del Duero
Vandaag de dag is het hippe gebied voor Spaanse wijn Ribera del Duero. Deze wijnstreek produceert de meest populaire Spaanse wijn van het moment en heeft ook een zeer typische smaak. Vol, fruitig en toch complex. Een combinatie die niet vaak voorkomt!
Catalonië
Catalonië is een gebied dat heel wat Spaanse wijn produceert maar toch vooral gekend staat om de Cava. De wijnen van Catalonië staan bekend om hun finesse en verfijndheid. Verwacht hier dan ook eerder subtiele smaken.
Navarra
Navarra is een wijngebied dat zich specialiseert in jonge wijnen en dan ook bijzonder scherpe smaken heeft. Dat is dan ook iets om bij het proeven van deze Spaanse wijn rekening mee te houden.
Galicië
In het noordwesten van Spanje kan je dit gebied voor Spaanse wijn terugvinden dat bekend staat om de aromatische en frisse wijnen. De wijnen uit Galicië worden in de regel omschreven als elegant, soepel en toegankelijk.
La Mancha
La Mancha is het grootste wijngebied ter wereld en staat vooral bekend om de bulkwijn. Spaanse wijn uit dit gebied kan echt naar zo goed als alles smaken: het is gewoon zo groot.
Spaanse wijn bij spainflavor.com
Spaanse wijn is een ontzettend populaire wijn die een heel divers gamma kan aanbieden aan iedere fan van wijn. Een wijnproeverij met Spaanse wijn valt dan ook volledig aan te raden. Vanzelfsprekend is het tussen het grote assortiment aan mogelijkheden niet gemakkelijk om door het bos de bomen nog te zien. Daar kan spainflavor.com misschien wel bij helpen. Als echte specialist van alle smaken die uit dit prachtige land voorkomen hebben we een schitterende selectie gemaakt. Zo mag je er zeker van zijn dat spainflavor enkel echte toppers selecteert en dat tegen de meest voordelige prijs. De contacten die in Spanje gelegd zijn verzekeren ons ervan dat wij het beste en het grootste assortiment aan Spaanse wijn kunnen aanbieden. Waarom dan ook via via een Spaanse wijn bestellen als je het ook direct bij de bron kunt doen? De lekkerste Spaanse wijn kan je bij Spainflavor.com ontdekken!
